مارک زاکربرگ، رییس بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی دنیا، اخیرا در یک سخنرانی با پذیرفتن اینکه انتشار اخبار جعلی و قطبی‌سازی این روزها در دنیا به شدت رواج یافته است، اعلام کرد، فیسبوک قصد دارد حجم اخبار را در خبرخوان کاربران (newsfeed بخشی مشخص در وب‌سایت‌ها که اخبار و اطلاعات را برای ما نگهداری می‌کند) تا یک پنجم کاهش دهد. فیسبوک در نظر دارد این اخبار و اطلاعات را اولویت‌بندی کرده و فقط از منابعی استفاده کند که کاربران آنها را قابل اعتماد می‌دانند.
این موضوع شکایت بسیاری از ناشران اخبار را برانگیخته و آنها نگرانند محتوایی که ایجاد می‌کنند، کمتر در خبرخوان کاربران نمایش داده شود و درآمدهای حاصل از کلیک و تبلیغات آنها را کاهش دهد.
در حالیکه فیسبوک می‌تواند در این شبکه برای مبارزه با انتشار اخبار جعلی راه‌حل‌هایی را طراحی کند، اما مشکل بزرگتر و جدیدی که پیش رو دارد، کنترل انتشار این اخبار در شبکه پیام‌رسان واتس‌اپ است که فیسبوک آن را در سال ۲۰۱۴ به ارزش ۱۹ میلیارد دلار خریداری کرد.
شرایط ارسال اطلاعات در پیام‌رسان واتس‌اپ با فیسبوک کاملا متفاوت است. همه دوستان یک کاربر در فیسبوک می‌توانند پست‌هایی که رد و بدل می‌شود را ببینند، اما پیام‌های واتس‌اپ خصوصی و رمزگذاری شده هستند. خبرخوان فیسبوک توسط الگوریتم‌هایی گزینش می‌شود که سعی می‌کنند زمان صرف شده کاربر در این سرویس را به حداکثر برسانند، اما جریان ارسال پیام در واتس‌اپ فقط توسط خود کاربران ایجاد می‌شود. همچنین فیسبوک به اتصال سریع پرسرعت نیاز دارد، اما واتس‌اپ به دلیل اینکه با حجم داده پایین کار می‌کند، به این اتصالات نیاز ندارد نیست.
در نتیجه، واتس‌اپ در بسیاری از مناطق و به ویژه کشورهای فقیرتر، به رقیب فیسبوک تبدیل شده است. به جز آمریکا، چین، ژاپن و کره جنوبی، واتس‌اپ جزو سه شبکه اجتماعی پرکاربرد در کلیه کشورهای بزرگ است.
بیشتر ۵۵ میلیارد پیامی که روزانه در واتس‌اپ رد و بدل می‌شود بی‌ضرر است، اما به هر حال پیام‌های مضر هم منتشر می‌شوند. مثلا در آفریقای جنوبی و برزیل، این شبکه اجتماعی اغلب برای پخش اخبار غیر واقعی از فساد مدنی یا شایعه در مورد بلایای طبیعی استفاده می‌شود.
برخی الگوهای انتشار این شایعه‌ها مشخص شده‌اند. اطلاعات بدون سند و مدرک و عموما غلط اغلب از طریق چت‌های گروهی که افراد به صورت داوطلبانه به آنها می‌پیوندند و به اعضای آن (دوستان، همکاران و خانواده) اعتماد می‌کنند، منتشر می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود شایعات باورپذیرتر باشند.
به هر حال، دولت‌ها و خود واتس‌اپ از این موضوع اطلاع کامل دارند و مشخص نیست بعد از تغییر الگوریتم‌ها، مشکل انتشار اخبار جعلی فیسبوک حل شود. تجربه واتس‌اپ نشان میدهد که نگرانی‌ها همچنان وجود خواهد داشت.
برگرفته از: The Economist
