چند سال است که شرکتهای فیسبوک، آمازون، نتفلیکس و گوگل بازار سهام آمریکا را با انرژی بیحد و حصری پیش میبرند. این چهار شرکت عامل ۲۰ درصد افزایش ارزش سهام شرکتهای S&P 500 از سال ۲۰۱۶ بودهاند. اما شاید سرنوشت آنها دیگر در یک مسیر قرار نگیرد.
چند روز پیش، شرکت الفبت که شرکت مادر گوگل محسوب میشود، گزارش بیشترین رشد فروش خود طی چهار سال را منتشر کرد، اما یک روز بعد قیمت سهام آن به دلیل افزایش هزینههای ناشی از سرمایهگذاری در کسبوکارهای جدید ۴/۵ درصد سقوط کرد. همچنین فیسبوک از افزایش قابل توجه فروش و سود و نیز افزایش ۳۹ درصدی هزینههایش در مقایسه با سال گذشته خبر داد. سرمایهگذاران بیشتر درگیر عواقب رسوایی این شرکت بودند که اقدام به افشای اطلاعات کاربران، بدون رضایت آنها کرده بود. بازارها هنوز مات آمازون و نتفلیکس هستند.
این چهار شرکت هنوز نقاط مشترک مهمی مثل سلطه بر بازار، مقیاس و رشد دارند. اما بعد از چند سالی که با بیتوجهی سرمایهگذاران مواجه شدند، اکنون تفاوتهای عمیق آنها بروز کرده است. اول اینکه نوع پول درآوردن آنها متفاوت است. نتفلیکس و آمازون حق اشتراک میگیرند؛ فیسبوک و گوگل با تبلیغات دیجیتال پول در میآورند.
همچنین این شرکتها سودآوری را هم متفاوت میبینند. فیسبوک و گوگل ابتدا کسبوکارهای بزرگ ایجاد میکنند و سود حاصل از آن را سرمایهگذاری مجدد میکنند تا کسبوکارهای جدیدتر را توسعه دهند. اما نتفلیکس و آمازون مقیاس کار را اولویت قرار میدهند و بعد برای تحقق آن هزینه صرف میکنند.
این چهار شرکت با چالشهایی جدی مثل موانع قانونی، افزایش هزینهها و رقابت تنگاتنگ مواجه هستند. نتفلیکس از همه آسیبپذیرتر به نظر میرسد، چون دیزنی قصد دارد خدمات بهینه مشابهی ارائه کند. آمازون هم که سرویس استریم مشابهی را به مشتریان اصلی خود ارائه میکند، قصد دارد سرمایهگذاری جدی در این بازار داشته باشد و در این صورت قیمت سهام نتفلیکس را به نصف کاهش میدهد.
اگر این غولهای دیجیتال حمایت قانونگذاران و سرمایهگذاران را از دست بدهند، کاهش حاشیه سود بهایی است که باید پرداخت کنند.