صرف نظر از تحریمهایی که چند سال است دامنگیر اقتصاد کشورمان شده، پتانسیلها و علاقه ایران به جذب سرمایهگذاری خارجی همواره بالا بوده است. این موضوع را هجوم شرکتهایی از نقاط مختلف دنیا در دورهای که تحریمها لغو شده بود، اثبات کرد. اما سرمایهگذاران خارجی، بیش از هر چیزی به محیط امن اهمیت میدهند. فساد مالی و عدم وجود سیستمهای حسابرسی شفاف، در هر کشوری، حتی چین که دومین اقتصاد بزرگ دنیا است، آنها را دچار تردید میکند.
در سالهای اخیر، اسناد مالی چند شرکت دولتی بزرگ چین به نوعی منهدم شدهاند. اما حالا یک سری رسواییهای مالی چند میلیارد دلاری و تلاش یکی از بزرگترین شرکتهای حسابرسی چین، به «کمیسیون قانونگذاری اوراق بهادار» این کشور فشار آورده تا حسابداریها و حسابرسیهای را پاکسازی کنند. این کمیسیون اخیرا اقداماتی را آغاز کرده است.
پاکسازیهای مالی در چین به امری اضطراری تبدیل شده، چون سرمایهگذاران خارجی پولهای خود را به سمت شرکتهای چینی سرازیر کردهاند. این شرکتها تشنه سرمایه هستند و به همین دلیل باید حسابرسیهای معتبری در مورد آنها صورت گیرد.
بیش از یک دهه است که اتفاقات عجیب و غریبی در حسابداری شرکتهای چینی رخ میدهد. بین سالهای 2011 و 2017 چند شرکتی که ارقام حسابرسی آنها مشکل داشت، از جمله شرکتهای یامادا (Yamada) و چاینا پیپر (China Paper)، ناگهان اسناد مالی خود را در حوادث آتشسوزی مشکوک از دست دادند. یک مورد مشهور دیگر، شرکت China Animal Healthcare بود که اظهارنامههای مالی پنج ساله خود را در اواسط یک حسابرسی قانونی در سال 2015 گم کرد و شرکت اعلام کرد کامیونی که در حال حمل این اسناد بود، آنها را دزدیده است! چند شرکت دیگر هم چنین سرنوشتی را برای اسناد خود اعلام کردند.
نگاه اولیه به شرکتهای حسابرسی داخلی چین، حاکی از قوانین شفاف است، اما سرمایهگذاران خارجی نگران عدم مهارت و بیتجربگی حسابرسان برای بر ملا کردن فساد پیچیده در این کشور هستند. سرمایهگذاران در چین، در مقایسه با بازارهای پیشرفته، مجبورند بررسیهای دقیقتری داشته باشند. برای آنها مثلا پی بردن به سوابق مدیریتی به اندازه دانستن نتایج مالی شرکت اهمیت دارد.
تسلط بر موقعیت مدیریت پولی یک شرکت در چین، که گم شدن اسناد مالی در آن به راحتی اتفاق میافتد، بسیار پیچیده است. برخی کارشناسان میگویند تا زمانی که قانونشکنان با مجازاتهای سنگین مواجه نشوند، مقابله با فساد در این کشور همچنان دشوار خواهد بود.