در مراسم اختتامیه شصتمین المپیاد بین‌المللی ریاضی امسال که اواخر ماه ژوییه برگزار شد، 621 نوجوان از 112 کشور شرکت داشتند که در نهایت تیم‌های چین و آمریکا برنده شدند. شرکت‌کننده‌ها منتظر بودند سخنران، پروفسور جف اسمیت که خودش ریاضیدان و رییس هیات حاکمه المپیاد است، برنده مدال فیلدز را اعلام کند؛ جایزه‌ای که به ریاضیدانان جوان مبتکر اهدا می‌شود.
پروفسور اسمیت که نام برنده مدال را نمی‌دانست، سهوا با به کار بردن ضمیر مذکر گفت: «برنده مدال فیلدز در این سالن نشسته، در حالی که خودش هنوز خبر ندارد.» با اینکه او سریع جمله‌اش را اصلاح کرد، اما از نظر آماری چندان هم اشتباه نکرده بود. از میان 61 مدال فیلدز که از سال 1936 تاکنون اهدا شده، مریم میرزاخانی تنها زنی بوده که در سال 2014 این مدال را دریافت کرد.
بیشتر کشورها، به‌خصوص آنهایی که رتبه‌های برتر را دارند، برای انتخاب اعضای تیم المپیاد خود، نگاه جنسیتی ندارند. اما در رقابت‌های امسال، از میان 25 کشور برتر، 148 نفر از اعضای تیم‌ها را پسران تشکیل می‌دادند و تنها دو نفر دختر بودند.
از آنجایی که هیچ یک از کارشناسان و دانشمندان عصب‌شناسی، ژنتیک و ریاضیات دلیل این شکاف را توضیح نمی‌دهند، یعنی آنها به تفاوت‌های ذاتی در توانایی‌های زنان و مردان معتقدند. اگر این‌طور باشد، دختران در کل دنیا از ریاضیات دور مانده‌اند و اهمیت این موضوع به جز دریافت مدال فیلدز، اشتغال مردان ریاضیدان در مشاغل مربوط به کامپیوتر، الگوریتم‌نویسی، روباتیک و هوش مصنوعی است که به زودی دنیای آینده را تعریف می‌کنند.
همچنین ریاضیدانان ارشد، مشاغل حوزه‌های مالی را دنبال می‌کنند که تعیین‌کننده ثبات اقتصادی هستند. وقتی زنان در این حوزه‌ها حضور نداشته باشند، سوگیری‌های جنسیتی در سیستم‌ها رسوخ می‌کنند.
تیم آمریکا 12 سال است که هیچ دختری را به المپیاد نفرستاده و برخی اعضای آن نگرانند شکاف جنسیتی در توانمندی‌های ریاضی بیشتر و بیشتر شود. تاکنون، تلاش‌هایی مثل برگزاری رقابت‌هایی که فقط دختران در آن شرکت دارند، نتوانسته تغییری در آمارها ایجاد کند.
کارشناسان می‌گویند ترس از اشتباه کردن، دختران را به عقب می‌راند که این دیدگاه باید تغییر کند.
تلاش‌ها برای کاهش سوگیری‌های جنسیتی در ریاضی طی یک دهه گذشته افزایش یافته است. اما تغییر سوگیری‌های فرهنگی که از زمان کودکی آغاز می‌شوند، مثل انتظاراتی که باعث می‌شود دختران از اشتباه کردن گریزان باشند، به این آسانی‌ها نیست. دارنده صربستانی مدال طلای المپیاد بین‌المللی ریاضیات، خانم ایوانچیک، در پاسخ به این سوال که چرا فکر می‌کند دختران کمتر سراغ تحصیل در رشته ریاضیات می‌روند، می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم دختران قابلیت آن را ندارند، بلکه شاید به اندازه کافی تلاش نمی‌کنند یا فکر می‌کنند به اندازه کافی خوب نیستند.» برخی دیگر هم می‌گویند رویکرد خانواده و فرهنگ می‌تواند تاثیر عمیقی در این زمینه داشته باشد، به‌ویژه در سال‌های کودکی.