موفقیتهای اخیر هوش مصنوعی مثل کنترل روباتها با ابرکامپیوترها و اتومبیلهای خودران، بر دانشی که از شبکههای عصبی برگرفته میشود، متکی هستند؛ الگوریتمهایی که با استفاده از ساختاری مبتنی بر مغز انسان، دادهها را میکاوند و عملیات بسیار پپیچده را محاسبه میکنند و روی کاغذ میآورند.
با اینکه به نظر میرسد استفاده از این شبکههای عصبی در اختیار شرکتهای تکنولوژی محور منطقه سیلیکون ولی آمریکا قرار دارد، اما باید گفت بیشتر این دستاوردها نه در کالیفرنیا، بلکه در کانادا شکل گرفتهاند. کانادا در رقابت برای جذب سرمایهگذاریها در بخشهای تحقیقاتی به پای آمریکا نمیرسد. اما در عوض این کشور با منابع محدودی که در اختیار داشته، یک مدل نوآورانه را جایگزین آن کرده که بر اساس آن، از هر ایدهای – حتی ایدههای نامتعارف – استقبال میکند.
ریشه فعالیت کانادا در هوش مصنوعی به سال ۱۹۸۲ برمیگردد که دکتر فریزر موستارد، «موسسه کانادایی برای تحقیقات پیشرفته» (CIFAR) را تاسیس کرد. قصد او این بود که یک «دانشگاه بدون حصار» ایجاد کند که در آن همه محققان در حوزههای مختلف کار و تحقیق کنند. CIFAR که تامین مالی آن را دولت کانادا بر عهده دارد، محققانی را که در آن مشغول به کار هستند را تشویق میکند به جای دفاع متعصبانه از ایدههای خود، بهترین ایدهها را به اشتراک بگذارند.
البته این استراتژی که موجب میشود این اطلاعات و دستاوردهای علمی به سادگی به سایر کشورها منتقل شوند، باعث شده تا کار دولت کانادا برای سنجش بازدهی سرمایهگذاریها در این بخش سخت شود. اما این موضوع مزایای آشکاری به همراه داشته است که فراتر از مزایای مالی مستقیم هستند. در ماههای اخیر، شرکت گوگل دفتری در تورنتو تاسیس کرده و فیسبوک و سامسونگ آزمایشگاههای هوش مصنوعی خود را در مونترال افتتاح کردهاند.
مدل CIFAR در موضوعات دیگری به جز هوش مصنوعی هم کاربرد داشته است. مثلا یکی از این پروژهها بررسی میکند که فعل و انفعالات بین ژنها و محیط چه اثری بر رشد انسان دارد و یا یک پروژه دیگر بر شبکه باکتریها در روده انسان متمرکز شده که برای بهداشت و سلامت بسیار مهم است. هرچند هیچ یک از این تحقیقات تا کنون به ظهور تکنولوژی متحولکنندهای مثل شبکههای عصبی منجر نشدهاند، اما همه آنها پتانسیلهای زیادی در خود نهفته دارند. در سالهای آینده مشخص خواهد شد، کانادا تا چه حد در عرصه تکنولوژیهای نوین به موفقیت خواهد رسید.
برگرفته از: The Economist