سال گذشته حادثهای در دبیرستان Alliance در حومه پایتخت کنیا که از مدارس عالی این کشور محسوب میشود، به زخمی شدن تعدادی از دانشآموزان منجر شد و کل کشور را در شوک فرو برد. این رسوایی که به استعفای مدیر مدرسه منجر شد، آغازگر تحولی سریع در وضعیت آموزشی کنیا شده است.
دبیرستان Alliance در شهر کوچکی در شمال غربی نایروبی واقع شده و در سال ۱۹۲۶ توسط عدهای کارشناس تاسیس شد تا آفریقاییهای تیزهوش در آن تحصیل کنند. به همین منظور، پسرانی از کل مناطق و قبایل کشور برای تحصیل در این مدرسه انتخاب میشدند تا در آینده مناصب مهم را هم بر عهده بگیرند. بعد از استقلال کنیا در سال ۱۹۶۳، Alliance به یکی از مدارس «ملی» این کشور تبدیل شد. هشت وزیر در کابینه دوران بعد از استقلال در سال ۱۹۶۳ از دانشآموزان سابق این مدرسه بودند.
رشد طبقه مرفه و استقبال سیاستهای دولتی کنیا از مدارس خصوصی، تغییراتی را در سالهای اخیر رقم زده است. دولت موظف است امکان تحصیل رایگان در مقاطع تحصیلی بالاتر را فراهم کند و اگرچه چنین چیزی به طور کامل اجرایی نشده، اما افزایش کمکهای دولت مرکزی شهریهها را پایین آورده است. به همین دلیل تعداد دانشآموزان افزایش یافته و فقط در Alliance طی دهه گذشته تعداد آنها دو برابر شده و به ۱۶۰۰ نفر رسیده است.
سرمایهگذاریهای بینالمللی عرضه را بیشتر کرده تا پاسخگوی تقاضا باشد، چون آموزش جذبهای خاص برای سرمایهگذاریهای بلندمدت دارد. با وجودیکه شهریه پرداختی در مدارس خصوصی و دولتی کنیا به طور قابل توجهی متفاوت هستند، اما طبقه متوسط پرداخت شهریههای بالا را به عنوان یک سرمایهگذاری برای آینده فرزندانشان تلقی میکنند. به عنوان مثال شهریه سالانه در مقطع متوسطه در مدرسه خصوصی معادل ۵۰۰ هزار شلینگ کنیا (تقریبا ۵۰۰۰ دلار) است. در حالیه شهریه در مدرسه دولتی آلیانس رایگان است و سالانه هزینه خوابگاه تنها ۵۴ هزار شلینگ، یعنی نزدیک به یک دهم مدارس خصوصی است.
اما رشد درآمدها در کنیا و همچنین افزایش سفرهای خارجی مردم این کشور و مشاهده فضاهای جدید، خانوادهها را به مدارس خصوصی جذب میکند.
فضای قانونی نیز برای مدارس خصوصی در سه بازار بزرگ قاره آفریقا، از جمله آفریقای جنوبی، نیجریه و کنیا به طور کلی مطلوب است. در کشورهایی مثل هند هم بازار خوبی برای مدارس خصوصی وجود دارد، اما برخلاف کنیا، آموزش انتفاعی در این کشور ممنوع است.
کنیا ممکن است همان مسیری را برود که برزیل و آرژانتین در دهههای ۷۰ و ۸۰ طی کردند و روی آوردن به آموزش خصوصی باعث شد بخش دولتی را حذف کنند. اما این روند میتواند به معنای سرمایهگذاری بیشتر در مدارس و فراهم شدن امکانات آموزشی بهتر برای دانشآموزان کنیایی و افزایش حضور آنها در دانشگاههای خارجی باشد.