شرکت نفت دولتی عربستان، سعودی آرامکو، هفته گذشته ورود خود را به بورس رسما تایید کرد. آرامکو که سودآورترین شرکت دنیا است، قرار است در اوایل ماه دسامبر، سهام خود را در بازار بورس عربستان، تداول، عرضه کند. برخی تحلیلگران آرامکو را بین 1.2 تا 2.3 تریلیون دلار ارزشگذاری کردهاند و انتظار میرود با 100 میلیارد دلار تامین سرمایه، یکی از بزرگترین عرضههای اولیه سهام اتفاق بیفتد.
این تصمیم، تاکیدی است بر جاهطلبیهای اقتصادی بن سلمان، ولیعهد عربستان که ابتدا در سال 2016 اعلام شده بود، اما به دلیل نگرانی از به دست آمدن ارزشگذاری 2 تریلیون دلاری مد نظر ولیعهد، به تاخیر افتاده بود. درآمد خالص آرامکو در سال 2018 به 111 میلیارد دلار رسید.
ریاض به سرمایهگذاران بنگاهی جهانی و بزرگ، از جمله صندوقهای ثروت ملی نزدیک شده و حتی خاندانهای تاجر ثروتمند سعودی را برای خرید سهام شرکت آرامکو تحت فشار گذاشته است. با این حال، سرمایهگذاران جهانی در مورد اینکه ارزشگذاری 2 تریلیون دلاری محقق میشود یا نه، اظهار تردید کردهاند. برخی بانکهای غربی میگویند رقم 1.2 تا 1.5 تریلیون دلار، واقعبینانهتر است.
موضوع دیگر، نوسانات قیمت نفت و تنشهای ژئوپلتیک منطقه است. سود خالص شرکت اخیرا و در 9 ماه منتهی به سپتامبر، در مقایسه با سال گذشته، 18 درصد کاهش داشت و به 68 میلیارد دلار رسید. سال گذشته قیمت نفت بالاتر بود و حملاتی که امسال به تاسیسات این شرکت صورت گرفت نیز تولید نفت خام آن را حدودا به نصف رساند.
ریسک بزرگ دیگر، نفوذ بالای دولت سعودی نسبت به سایر سهامداران است. آرامکو میخواهد 2 تا 5 درصد سهامش را عرضه کند و این یعنی دولت با سهم 95 تا 98 درصدی، بزرگترین سهامدار این شرکت خواهد بود.
یکی از مدیران آرامکو گفته «عرضه اولیه سهام، از نظر نمادین بسیار مهم است تا هم نشان دهیم آنچه گفتهایم را اجرا میکنیم و هم بخش مهمی از دستورالعمل اقتصادی را پیاده کنیم. اگر این کار را انجام دهیم، ثابت میکنیم فقط اهل حرف زدن نیستیم.»