کاهش استفاده از پول نقد در اقتصادهای غربی، به واسطه کووید 19 تسریع شده است. از طرف دیگر، بانکهای مرکزی به تدریج پول دیجیتال را به رسمیت میشناسند و در حال برعکس کردن سلسه مراتب اقتصادی موجود در جهان هستند.
محدودیتها و تعطیلی برخی کسبوکارها، تعاملات فیزیکی را محدود میکند و به طور طبیعی استفاده از پول نقد کاهش مییابد. به علاوه، نگرانیهایی در مورد انتقال ویروس از پول کاغذی وجود دارد. تحقیقات نشان داده که پولهای کاغذی در اروپا، به طور میانگین میزبان 26 هزار نوع باکتری هستند. ویروس آنفلوآنزای انسانی بیش از 17 روز روی پول باقی میماند و این ریسک در طول یک پاندمی جهانی بسیار قابل توجه است.
بنابراین، وقتی بانک مرکزی چین در ماه فوریه اعلام کرد پولهای جمعآوری شده در محیطهای پرریسک مثل حملونقل عمومی، بازار یا بیمارستانها را معدوم میکند، چه کسی میتواند اعتراض کند؟ بانک مرکزی چین، در ارتباط با همین تصمیم، اعلام کرد که قصد دارد پول دیجیتال e-RMB یا همان یوآن دیجیتال را جایگزین پول نقد کند. در ماه آوریل، استفاده از e-RMB به صورت امتحانی، در برخی شهرهای بزرگ چین مثل شنزن، سوژو، چنگدو و منطقهای در جنوب پکن، آغاز شد. طبق اعلام رسانههای دولتی، e-RMB رسما در این شهرها مورد استفاده قرار گرفته، بهطوری که برخی کارمندان دولت، حقوق خود را از ماه مه به صورت دیجیتال دریافت کردند.
چین در این زمینه تنها نیست. واحد تحقیقات دویچه بانک، تقریبا 20 پروژه پول دیجیتال را که بانکهای مرکزی سراسر دنیا در دستور کار دارند، پیگیری کرده است. در ضمن، بانکداری بخش خصوصی نیز چند اقدام ابتکاری را در این زمینه، شروع کرده است.
هدف بیشتر این برنامهها، افزایش کارایی و اثربخشی است. پول دیجیتال میتواند مشکلات عملیاتی و امنیتی موجود در نقل و انتقالهای مالی مرسوم را حل کند. کاهش «هزینه اصطکاک» میتواند تجارت جهانی را کارآمدتر کند و ریسک آن را کاهش دهد. به علاوه، افزایش شفافیت و قابلیت ردیابی، امکان پولشویی و دیگر اشکال جرایم مالی را به حداقل میرساند.
البته هنوز چالشهای فنی زیادی در این مسیر وجود دارد که شرکتهای مالی بزرگ جهانی در حال رسیدگی به آن هستند.