در حدود سالهای 1300 میلادی، مارکو پولو یک شگفتی در نظام مالی و پولی را به اروپا معرفی کرد که در چین آن را دیده بود. او در نوشتههای خود گفته بود: «امپراطور پوست درختان را به چیزی مثل کاغذ تبدیل میکند و آن را به شکل پول در کل کشور مورد استفاده قرار میدهد.» غرب در نهایت و حدود شش قرن بعد از اختراع چین، پول کاغذی را مورد استفاده قرار داد. حالا مارکو پولوهای امروزی، از قدم بزرگ بعدی چین در تکنولوژی مالی یا همان صنعت فینتک (fintech) برای استفاده از پول صحبت میکنند: محو کامل پول کاغذی و جایگزین شدن پیکسلهایی روی صفحات گوشی تلفن همراه.
پیشتازی قوی چین در پول دیجیتال، با عرضه عمومی «گروه انت» (Ant Group)، بزرگترین شرکت تکنولوژی مالی این کشور در چند هفته آینده، آشکار میشود. با توجه به اینکه انتظار میرود بیش از 30 میلیارد دلار سرمایه جذب شود، احتمالا بزرگترین عرضه اولیه سهام در تاریخ رقم خواهد خورد و رکورد عرضه شرکت آرامکو عربستان در سال گذشته زده میشود. بعد از عرضه عمومی، گروه آنت که در سال 2004 تاسیس شده، ارزشی مشابه بانک جیپی مورگان، بزرگترین بانک دنیا که از سال 1799 آغاز به کار کرده، پیدا خواهد کرد. به همین دلیل، تامین سرمایه انت مقامات کاخ سفید را نگران و توجه سرمایهگذاران جهان را جلب خواهد کرد. همچنین این اتفاق تحولی بزرگتر در نظام مالی – نه فقط در چین، بلکه در کل دنیا – را رقم خواهد زد.
گروه انت، که از شرکت تجارت الکترونیک علیبابا جدا شده، بیش از 1 میلیارد کاربر دارد که بیشتر آنها در چین هستند و شبکه پرداخت آن در سال گذشته حدود 16 تریلیون دلار تراکنش را پوشش داده و 80 میلیون تاجر را به هم متصل کرده است. پرداختها فقط چاشنی کارکرد شرکت انت هستند. کاربران میتوانند وام بگیرند، از بین 6 هزار محصول سرمایهگذاری انتخاب کنند و بیمه سلامت و درمان بخرند. تصور کنید همه بانکهای بزرگ آمریکا، کارگزاران وال استریت، مدیران دارایی و بیمهگران بزرگ آمریکا در یک اپلیکیشن واحد جمع میشدند که در سیلیکون ولی طراحی شده بود و تقریبا همه از آن استفاده میکردند.
به طور کلی، این روزها اوج شکوفایی شرکتهای صنعت فینتک است و بانکهای سنتی در حال حاضر فقط 72 درصد ارزش بازار سهام در بانکداری جهانی و صنعت پرداخت را به خود اختصاص دادهاند که در مقایسه با سهم 96 درصدی سال 2010 کاهش قابل توجهی را نشان میدهد.
البته شرکتهایی مثل ونمو (Venmo) و انت، با ریسکهایی همراه هستند. اول اینکه ممکن است باعث بیثباتی نظام مالی شوند. ریسک دوم، مدل کسبوکار آنها است. با توجه به اینکه مدل کاری آنها وابسته به شبکه ارتباطات است و هر چقدر افراد بیشتری از پلتفرم استفاده کنند، کارایی آن بیشتر میشود، این صنعت به سوی انحصاری شدن پیش میرود. و اگر صنعت فینتک دادههای بیشتری در اختیار دولتها و پلتفرمها قرار دهند، احتمال دستکاری و حملات سایبری بیشتر خواهد شد.
با توجه به ادامه شکوفایی صنعت فینتک، دولتها باید نگاه کلنگرانهتری نسبت به ریسکهای مالی که متوجه بانکها و شرکتها است، داشته باشند.