در 10 ماه گذشته، مردم کشورهای ثروتمند سهم قابل توجهی در رشد چشمگیر تجارت الکترونیک دنیا داشتهاند؛ بهویژه در غرب. پاندمی کرونا افزایش چشمگیر خریدهای آنلاین را موجب شده و تحول از خرید فیزیکی به خرید آنلاین را سرعت بخشیده است. کارگران یک سری شرکتها مثل آمازون و والمات، برای آماده کردن این سفارشهای آنلاین، تلاشهای فرا-انسانی داشتهاند و سرمایهگذاران این شرکتها، سودهای فرا-نرمال بردهاند.
با همه اینها، آیندهای که در آن تجارت الکترونیک دنیا با رسانههای اجتماعی ترکیب شود و یک بازار بزرگ خرید آنلاین برای 850 میلیون مصرفکننده دیجیتال ایجاد شود، از آن چین خواهد بود. به مدت یک قرن، چشم کسبوکارهای مصرفی دنیا برای دنبال کردن رویدادهای جدید، به آمریکا بود؛ از بارکدهای قابل اسکن گرفته تا پیگیری عادتهای مصرفی سلبریتیهای بزرگ این کشور در دهه 2010. اما حالا چشمها باید به سمت شرق بچرخد.
پیشتازی چین در تجارت الکترونیک دنیا، اتفاق تازهای نیست. اندازه بازار چین در سال 2013 از آمریکا پیشی گرفت. بزرگترین عرضه اولیه دنیا در سال 2014 به نام شرکت چینی علیبابا ثبت شد. امروز، بازار خردهفروشی آنلاین چین 2 تریلیون دلار ارزش دارد که بیشتر از مجموع آمریکا و اروپا است. اما به جز اندازه بازار، این صنعت از جهات دیگر هم رشد بیشتری نسبت به غرب دارد.
اول اینکه، بازار تجارت الکترونیک چین، دینامیکتر است. در سالهای اخیر، رقبای جدیدی مثل Meituan و Pinduoduo با مدلهای کسبوکار هیجانانگیزی ظاهر شدهاند. یکی از نشانههای رقابت شدید این است که سهم علیبابا از ظرفیت بازار صنعت تجارت الکترونیک چین، از 81 درصد به 55 درصد کاهش یافته است. این رقابت همچنین باعث شده شرکتهای تجارت الکترونیک دنیا و به طور کلی شرکتهای تکنولوژیک، مرزهای بین انواع مختلف خدمات را که هنوز در غرب رایج است، از بین ببرند. پلتفرمهای خرید آنلاین در چین، حالا انواع مختلف خدمات مثل پرداختهای آنلاین، معاملات گروهی، رسانههای اجتماعی، بازی موبایلی، پیام فوری، کلیپهای کوتاه و استریم زنده از سلبریتیها را در قالب یک اپلیکیشن با هم ترکیب کردهاند.
سوالی که مطرح میشود این است که آیا مدل چینی تجارت الکترونیک، جهانی خواهد شد یا نه. سالها است که غولهای سیلیکون ولی آمریکا، همچنان چین را دست کم میگیرند. شرکتهای آمریکایی و چینی فعلا هر کدام راه خودشان را میروند. اما بعید است در سالهای آینده، تکرویها در دنیای خرید آنلاین، بتواند ادامه پیدا کند. رویکرد چین، خارج از کشورهای ثروتمند محبوبیت پیدا کرده و خیلی از شرکتهای برجسته تجارت الکترونیک در جنوب شرق آسیا، هند و آمریکای لاتین تحت تاثیر این استراتژی قرار گرفتهاند.
این تحول به سبک چینی، به نفع مصرفکنندگان تجارت الکترونیک دنیا خواهد بود و در آینده نزدیک، از طریق یک پلتفرم از خدمات متنوع بهرهمند خواهند شد.