طبق آمارها، در ایران فقط 1 درصد جمعیت به طور کامل واکسینه شدهاند و این در حالی است که میشنویم در خیلی از کشورهای دنیا که عمدتا قدرتهای برتر اقتصادی هستند، واکسنهای اضافه روی دست دولتها مانده که حاکی از اجرای واکسیناسیون ناعادلانه در دنیا است.
در دهه 70 میلادی، سرنوشت اقتصاد جهان به یک کالا وابسته بود: نفت. این کالای حیاتی که کشورهای محدودی آن را صادر میکردند، به نوعی گروگانگیری سیاسی منجر شده بود. امروز چشمانداز اقتصاد دنیا به شکل مشابهی به یک محصول مهم دیگر وابسته است: واکسن؛ که باز هم به اندازه محدودی تولید میشود، و توزیع آن شکل سیاسی و ناعادلانهای به خود گرفته است. واکسیناسیون گسترده به شکوفایی اقتصادی دوباره آمریکا کمک کرده، اما بیشتر کشورهای دنیا همچنان در برابر شیوع ویروس و رکود اقتصادی، آسیبپذیرند.
در روز 16 ژوئن، فدرال رزرو آمریکا پیشبینی خود را در مورد رشد، تورم و نرخ بهره، با توجه به پیشرفت روند واکسیناسیون، افزایش داد.
اقتصاد جهان امسال باید با سرعت هر چه بیشتر رشد کند و طبق اعلام بانک جهانی این رقم باید 5.6 درصد باشد. امید به رشد اقتصادی در کشورهای ثروتمند که بیشترشان واکسیناسیون سریع داشتهاند، بالا است. اما به خاطر واکسیناسیون ناعادلانه، در کشورهایی که از این فرآیند عقب افتادهاند، بهویژه کشورهای فقیر، برخی اقتصادها دقیقا مسیر برعکسی را طی میکنند.
در میان اقتصادهای بزرگی که بانک جهانی مشخص کرده، آنهایی که بالاترین سرعت واکسیناسیون را داشتهاند، امسال به طور میانگین 5.5 درصد رشد خواهند کرد. پیشبینی رشد اقتصاد آمریکا برای سال 2021 اصلاح شده و از 3.5 درصد به 6.8 درصد افزایش یافته است. در میان اقتصادهای نوظهور هم آنهایی که واکسیناسیون سریعتری داشتهاند، نسبت به کشورهای همتای خود، رشد بیشتری خواهند داشت.
در طرف دیگر، در میان 29 کشوری که جزو فقیرترینهای دنیا هستند (از جمله 23 کشور جنوب صحرای آفریقا)، فقط 0.3 درصد جمعیت یک دوز واکسن دریافت کردهاند و چشمانداز رشد اقتصادی آنها منفیتر شده است.
تورم جهانی امسال، فاصله زیادی با نرخهای دو رقمی پیشبینی شده در رکود تورمی دهه 70 دارد. اما همانطور که بحران نفت در آن زمان، سیاستگذاران را برسر دوراهیهای سختی گذاشت و آنها را مجبور کرد به خاطر ضعف اقتصادی نرخهای بهره را افزایش دهند، کمبود واکسن در سال جاری نیز میتواند زحمت مشابهی برای آنها ایجاد کند. واکسیناسیون ناعادلانه در قسمتهایی از دنیا، سیاستهای سختگیرانه پولی را به دنبال خواهد داشت و فقط بالا رفتن سرعت واکسیناسیون میتواند راهگشا باشد.