گرمای شدید کانادا و غرب اروپا، وقوع سیل مهیب در چین و اروپا با کشتههای زیاد، و آتش گرفتن جنگلها و منابع طبیعی در ایران و ترکیه، در چند ماه گذشته جزو مهمترین عناوین خبری بودهاند و بار دیگر به ما یادآوری میکنند که تغییرات اقلیمی در سراسر دنیا وضعیت آب و هوا را هر روز بدتر و بدتر میکند. حتی سیبری در شمالیترین نقطه روسیه، امسال موج گرمای بیسابقه و آتشسوزی جنگلها را تجربه کرده است.
اما چقدر میتوانیم نقش تغییرات اقلیمی را در این رویدادها پررنگ بدانیم؟ دانشمندان اینگونه پاسخ میدهند:
تغییرات اقلیمی هرگز یگانه دلیل این رویدادهای آب و هوایی نیست، اما یک فاکتور مهم محسوب میشود. گرمایش جهانی هوای کره زمین را گرمتر و به طور کلی ناپایدارتر میکند و در نتیجه احتمال وقوع بلایای طبیعی بیشتر میشود.
اما رویدادهای مهیب مثل سیل و آتشسوزی و گرمای شدید، وقتی اتفاق میافتند که تغییرات اقلیمی با آب و هوای طبیعی متغیر ترکیب میشود و فاکتورهای جغرافیایی دیگر هم بر آن تاثیر میگذارند؛ مثلا اینکه رودخانه یا دریاچهای که در آن نزدیکی است، آنقدر خالی باشند که آب بارانهای سنگین را جذب کنند. یعنی زمانی میتوان تغییرات اقلیمی را اثرگذار دانست که چند اتفاق آب و هوایی بد با آن همراه شود و البته به گفته کارشناسان، تعداد دفعات این بدشانسیها در حال افزایش است.
در حالی که نمیتوان کل تقصیر رویدادهای آب و هوایی را گردن گرم شدن زمین انداخت، اما چیزی که واضح است این است که ناپایداریهای آب و هوا و بلایای مرتبط با تغییرات اقلیمی در دهههای اخیر بهشدت افزایش یافته است.
دانشمندان میگویند علم به اینکه گرم شدن دنیا باعث رویدادهای مهیب میشود و چطور این رویدادها در آینده بیشتر میشوند، برای اینکه بدانیم چطور خودمان را با شرایط پیش رو وفق دهیم و ریسکها را به حداقل برسانیم، مهم و حیاتی است.
افزایش زندگی شهری، خیلی از مردم را در معرض سیل، موج گرما، توفان و ریسکهای دیگر قرار میدهد. ترکیب بیشتر شدن تغییرات اقلیمی و افزایش جمعیت، به توجه بیشتر و برنامهریزی دولتها نیاز دارد.