در ماههای اخیر، جنجالهای زیادی در مورد استخراج بیتکوین و مصرف بالای انرژی در این فرآیند که به قطعی متوالی برق در کشورمان میانجامید، مطرح شد. در سراسر دنیا، سازمانها این روزها برای محدود کردن مصرف منابع انرژی تجدیدناپذیر و انتشار کربن در جو، تحت فشار هستند. اما دانستن اینکه چقدر مصرف میتواند خیلی زیاد تلقی شود، سوالی پیچیده است که به اولویتهای ما به عنوان یک جامعه برمیگردد. از آنجایی که استفاده از رمزارزها و بهویژه بیتکوین رواج پیدا کرده، مصرف انرژی به موضوع داغ گفتوگوها در مورد اینکه ارزهای دیجیتال چرا و برای چه کسی خوب هستند، تبدیل شده است.
«مرکز امور مالی جایگزین کمبریج» میگوید استخراج بیتکوین سالانه حدود 110 تراوات در ساعت – معادل 0.55 درصد تولید جهانی- برق مصرف میکند. این میزان برابر با کل مصرف سالانه کشورهای کوچکی مثل مالزی یا سوئد است. آیا این میزان مصرف که زیاد هم به نظر میرسد، منطقی است؟
پاسخ به این سوال، به نظری که افراد در مورد بیتکوین دارند برمیگردد. اگر جزو آن دسته از افرادی باشید که معتقدند بیتکوین ابزاری برای پولشویی است، پس میتوان نتیجه گرفت که هر میزان انرژی مصرفی بابت استخراج آن، هدر دادن انرژی است. اگر جزو آن دهها میلیون نفر در دنیا باشید که از آن برای مدیریت پولی، مقابله با تورم و کنترل سرمایه استفاده میکنید، فکر میکنید این میزان انرژی به خوبی صرف میشود.
در هر صورت، در مورد مصرف انرژی بیتکوین یک سری سوءتفاهمها وجود دارد که عبارتند از:
- مصرف انرژی برابر با انتشار کربن نیست. بدون اینکه «ترکیب انرژی» دقیق مصرفشده یا منابع انرژی مختلفی را که کامپیوترها برای استخراج بیتکوین مصرف میکنند بدانیم، نمیتوانیم بگوییم این فرآیند چقدر باعث انتشار کربن میشود.
- بیتکوین میتواند انرژیای مصرف کند که سایر صنایع نمیتوانند. بیتکوین در هر جایی قابل استخراج کردن است و به همین دلیل با صنایع دیگر فرق دارد. تقریبا کل انرژی مصرفی در سراسر دنیا باید نزدیک به کاربران نهایی تولید شود. اما بیتکوین چنین محدودیتی ندارد و به استخراجکنندهها امکان میدهد از منابع انرژی که برای خیلی از کاربردهای دیگر دسترسپذیر نیستند، بهرهبرداری کند. این به آن معنا نیست که بیتکوین بیشتر از صنایع دیگر انرژی مصرف میکند.
- استخراج بیتکوین خیلی بیشتر از مصرف آن، انرژی مصرف میکند. خیلی از کارشناسان در مورد «هزینه بالای انرژی بیتکوین در هر معامله» صحبت میکنند، اما این معیار گمراهکننده است. بیشتر انرژیای که بیتکوین مصرف میکند، در فرآیند استخراج است و بعد از آن، انرژی چندانی برای پشتیبانی از معاملات مصرف نمیشود.
در پایان، باید گفت وقتی این سوال مطرح میشود که آیا استخراج بیتکوین به عواقب زیست محیطی آن میارزد یا نه، پاسخ این است که اثر منفی واقعی که در مورد آن صحبت میشود، خیلی کمتر از چیزی است که فکر میکنیم. البته نمیتوان انکار کرد که بیتکوین منابع را مصرف میکند. اما مثل هر صنعت دیگری، این جامعه رمزارزها هستند که باید به این نگرانیها بپردازند و ثابت کنند ارزش اجتماعی بیتکوین، به منابعی که برای حفظ آن صرف میشود، میارزد.