در یک دهه گذشته، در همه جای دنیا صحبت از فراوانی انرژی بود. صنعتی که برای بالا نگه داشتن قیمتها، همواره تولید سوختهای فسیلی را سهمیهبندی میکرد، ناگهان با عرضه فراوان مواجه شد. استخراج ذخایر شیل آمریکا، قیمت نفت را در سراسر دنیا پایین آورد و منابع انرژی تجدیدپذیر مثل انرژی بادی و خورشیدی، برای تولید برق، به رقابت با سوختهای دیگر مثل زغال سنگ و گاز طبیعی آمدند.
اما در هفتههای اخیر، دوباره بحث کمبود انرژی، توجه جهان را به خود جلب کرده است. در ظاهر، اخباری که در این باره میشنویم، اصلا ارتباطی به هم ندارند. خودروسواران در بریتانیا، با مشکل کمبود رانندگان ماشینهای حامل سوخت مواجه شدهاند. کمبود برق در برخی قسمتهای چین، تا حدی به دلیل تلاشهای این کشور برای کاهش انتشار کربن است. کم شدن ذخایر زغال سنگ در نیروگاههای هند، به خاطر افزایش قیمت واردات این کالا رخ داده است.
با این حال، یک فاکتور مهم جود دارد که انتظار میرود این کمبود را در سالهای آینده بدتر کند: کاهش سرمایهگذاری در چاههای نفت، ذخایر گاز طبیعی و معادن زغال سنگ. این کاهش سرمایهگذاری، نتیجه دوران فراوانی انرژی است. همچنین نتیجه افزایش فشار جهانی برای کاهش انتشار کربن است. امسال کمبود سرمایهگذاری در حوزه انرژی، یکی از اصلیترین دلایل افزایش قیمت نفت، گاز و زغال سنگ عنوان شده است. بعد از اینکه اوپک و روسیه، با درخواستها مبنی بر افزایش تولید مخالفت کردند، قیمت نفت از بشکهای 81 دلار فراتر رفت.
این افزایش قیمتها، برای دنیایی که هنوز بیشتر انرژی خود را از سوختهای فسیلی تامین میکند، خبر خوبی نیست. اما تنها جنبه مثبت آن میتواند این باشد که حداقل، سرعت روی آوردن به منابع انرژی سبزتر و ارزانتر را بیشتر میکند.
همه این وقایع، شرایط را برای تصمیمگیری تولیدکنندگان سوختهای فسیلی دشوار میکند. رکود سرمایهگذاری میتواند باعث سوء استفاده سرمایهگذاران حوزه نفت، گاز و زغال سنگ شود. اما از طرف دیگر، هر چقدر قیمتها در مدت زمان بیشتری بالا بمانند، احتمال تحول به سوی انرژیهای پاک و کمرنگ شدن صنعت سوختهای فسیلی بیشتر میشود. در این میان، مصرفکنندگان باید آماده کمبود انرژی در سالهای پیش رو باشند. عصر فراوانی انرژی به پایان رسیده است.