اقتصاد جهان در این هفته – شماره ۴۲

سیاست های «ساخت آمریکا» باید کمی منتظر بمانند.

این طور که به نظر میرسد، آقای ترامپ برنامه های خود را برای افزایش تعرفه بر فولاد وارداتی به این کشور، به تعویق انداخته است. اما نباید فراموش کرد، که برنامه های حمایتی او از اقتصاد کشورش، تنها به تعویق افتاده اند و هیچ یک منحل نشده اند. رییس جمهور آمریکا میخواهد هرطور شده شعارهای انتخاباتی خود را مبنی بر بازگردان مشاغل صنعتی به کشورش به اجرا دربیاورد. اما به اعتقاد مجله اکونومیست، احتمال اینکه برنامه های وی، مشاغل زیادی را از بین ببرد، بیشتر از آن چیزی است که ایجاد خواهد کرد.

در سال ۲۰۰۲ زمانیکه آمریکا تعرفه ۳۰٪ را بر فولاد وارداتی به اجرا گذاشت، در حدود ۲۰۰ هزار فرصت شغلی در صنایعی که فولاد مصرف میکردند، از بین رفت. این مقدار از فرصت های شغلی موجود در سال جاری در صنعت فولاد آمریکا بیشتر است. هرچند ممکن است آقای ترامپ درصدد توضیح آمارهایش به صورتی دیگر باشد، اما اعمال تعرفه بر کالاهای ورودی به آمریکا، طبیعتا اقدام متقابل سایر کشورها را در مورد کالاهای آمریکایی در بر خواهد داشت. آقای ترامپ با به تعویق انداختن برنامه هایش، احتمالا در پی سبک و سنگین کردن کنش ها و واکنش های احتمالی است.


تراز تجاری مثبت: چالش آلمان

کابینه خانم مرکل، صدراعظم آلمان، برای تدوین بودجه سال ۲۰۱۸ و همچنین تهیه چهارچوب مالی تا سال ۲۰۲۱، این هفته گرد آمدند. وزارت اقتصاد آلمان گزارش اولیه ای تهیه کرده است که نشان میدهد برای دوره چهار ساله پیش رو، ۱۴.۸ میلیارد یورو از منابع دولت فدرال بدون هدفگذاری مشخصی رها شده اند. حال سوال این است که با این بودجه چشمگیر چه میتوان کرد؟ پاسخ این سوال میتواند در انتخابات پیش روی آلمان نقشی جدی داشته باشد.

خانم مرکل و حزب او قصد دارند بار مالیاتی دولت فدرال، ایالتهای این کشور و بخشهای محلی را در مجموع به میزان ۱۵ میلیارد یورو و یا حتی کمی بیشتر کاهش دهند. در مقابل، حزب رقیب خانم مرکل، یعنی حزب سوسیال ـ دموکرات، پیشنهاد میکند، مالیات پرداختی از سوی قشر متوسط و کم درآمد به همین میزان کاهش یابد و در عوض مالیاتی که قشر ثروتمند پرداخت میکند افزایش بیابد.

حزب بازارهای آزاد که احتمال دارد با خانم مرکل همراه شود نیز تقاضای کاهش بیشتر مالیات را دارد. هر سه گروه برای اینکه این پولها چطور مصرف شوند، به نوعی حق دارند: آلمان کشوری است با سیستم مالیاتی بسیار سنگین که زیرساخت های آن در حال فرسودگی هستند.


توشیبا و صورتهای مالی عقب مانده

سهامداران توشیبا در حالی به مجمع عمومی این شرکت رفتند که از قبل انتظاری برای شنیدن خبری خوش نداشتند. توشیبا که قرار بود صورت های مالی حسابرسی شده سال ۲۰۱۶ خود را هفته گذشته ارائه دهد، برای چهارمین بار اعلام کرد که از ارائه آن در موعد مقرر باز مانده است. شرکت پی وی سی (PwC)، که حسابرسی توشیبا را بر عهده دارد از تایید صورتهای مالی آن امتناع میکند. در ماه آوریل سال میلادی جاری، دست آخر، توشیبا مجبور به افشای صورتهای مالی حسابرسی نشده، گردید که در آن ضررهای قابل توجهی به دلیل هزینه های بسیار بالا و ورشکستگی واحد اتمی این شرکت مشاهده میشد.

توشیبا حداقل امیدوار بود با پشتیبانی یک کنسرسیوم دولتی ژاپن بتواند واحد ساخت حافظه خود را به فروش برساند و از این طریق ۱۸ میلیارد دلار به دست آورد که این طرح نیز در هفته گذشته با تغییر نظر شرکت آمریکایی وسترن دیجیتال، که در مدیریت این قطعات با توشیبا همکاری میکند، معلق مانده است.


ظرفیت سازی در بنادر کشور

معاون وزیر راه و شهرسازی، محمد سعیدنژاد، گفت: «ظرفیت بنادر کشور تا چهار سال آینده به ۲۵۰ میلیون تن افزایش می یابد.»

در چهار سال گذشته، ظرفیت مجموع بنادر ایران از ۱۸۰ میلیون تن به ۲۱۰ میلیون تن افزایش یافته است.

سعیدی نژاد ادامه داد: «با توجه به طرح های توسعه ای وزارت نفت، به منظور صادرات فرآورده های نفتی تولیدی نیازمند ایجاد ظرفیت های جدیدی در بنادر کشور با محوریت مجتمع بندری شهید رجایی هستیم.»

مجتمع بندری شهید رجایی در نزدیکترین نقطه به تنگه هرمز و دهانه ورودی خلیج فارس قرار دارد. این بندر با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه حدود ۱۰۰ میلیون تن کالا، بیش از ۵۵٪ صادرات و واردات و ۷۰٪ ترانزیت بنادر کشور، مهمترین بندر ایران به شمار میرود.


تخفیف مالیاتی برای واحدهای پاک

سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام کرده است واحدهای پتروشیمی در صورت کاهش آلایندگی، از تخفیف های مالیاتی برخوردار خواهند شد.

معاون سازمان محیط زیست، سعید متصدی، میگوید: «واحدها و مجتمع های پتروشیمی یا باید آلایندگی خود را کاهش دهند یا مالیات پرداخت کنند که امیدواریم بتدریج شاهد کاهش آلایندگی مجتمع های پتروشیمی و حرکت به سوی تحقق هوای پاک باشیم. هر یک از واحدهای پتروشیمی که برنامه کاهش آلایندگی خود را در یک بازه زمانی مشخص به ما اعلام کند از حمایت و همکاری سازمان محیط زیست برخوردار می شود».

یکی از آلودگی های مهم در مجتمع های نفتی، مشعل سوزی است. شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی، در عسلویه، میگوید از سال ۲۰۰۸ تاکنون میزان مشعل سوزی در این مجتمع ۸۲٪ کاهش یافته است.


تفاهم زاگرس و ایران ایرتور با ایرباس

از زمان اجرای برجام تا کنون، ایران اقدام به خرید بیش از ۲۰۰ هواپیما از شرکتهای ایرباس و بوئینگ نموده است. مسئولان صنعت هوانوردی ایران امیدوار هستند که با خرید این تعداد هواپیما، بیش از ۵۰ هزار صندلی جدید به ظرفیت ناوگان هوایی کشور افزوده شود و برای ۲۰ هزار نفر فرصت شغلی فراهم شود.

در حاشیه برگزاری نمایشگاه هوایی لوبورژه در پاریس، دو شرکت ایرانی دیگر، زاگرس و ایران ایر تور، نیز تفاهمنامه ای به منظور خرید ۷۳ فروند هواپیمای جدید ایرباس امضا نمودند. این یادداشت تفاهم امضا شده منوط به تصویب از سوی دفتر کنترل دارایی های خارجی آمریکا (OFAC) است. تامین مالی این قراردادها به صورت اجاره به شرط تملیک بوده و قرار است ایران ایر ۸۵٪ منابع مالی آن را از فاینانس خارجی و ۱۵٪ را از منابع داخلی و تسهیلات صندوق توسعه ملی تامین کند.


تسهیلات جدید گمرک برای صادرکنندگان

گمرک جمهوری اسلامی ایران از ۱۷ تیرماه سال جاری  به منظور تسریع عملیات گمرکی تسهیلاتی را ارائه میکند. کالاهای صادراتی اظهارشده، از این پس نیازی به ورود به گمرک مبدا نخواهند داشت و مستقیما به مرزهای خروجی هدایت می شوند.

فرآیند توزین که پیش از این در گمرک مبدا انجام می شد و معطلی فراوانی برای کامیون ها ایجاد میکرد نیز حذف شده است. حاملان کالاهای سطح یک (سبز) و دو (زرد) دیگر نیازی به پلمپ کامیون در مبدا ندارند. کالای صادراتی در مرز مورد ارزیابی کارشناسان گمرک قرار می گیرند و در صورت لزوم پلمپ و از مرز خارج می شود، این روند معطلی کالای صادراتی را از مبدا تا مرز به حداقل می رساند.