تکنولوژی گوشی های هوشمند و تراکتورهای جدید هیچ ارتباطی به هم ندارند. اما تعمیرکاران این ابزارها درد مشترکی دارند. جیسون دی واتر که تعمیرکار لوازم الکترونیکی در یکی از شهرهای ایالت نبرسکای آمریکاست می‌گوید: «حتی دیگر نمی‌توانیم دکمه اصلی یک گوشی آیفون را تعمیر کنیم.»
آقای گای میلز هم که مزرعه‌ای ۱۶۰۰ هکتاری در نبراسکای آمریکا دارد، می گوید: «اگر قبلا مشکلی برای تراکتورهای جان دیر (مارک ماشین آلات سنگین و کشاورزی آمریکایی) ما پیش می‌آمد، خودمان به راحتی تعمیرشان می‌کردیم. چیزی که دیگر ممکن نیست!»
این مشکل فقط مختص این تعمیرکاران نیست، بلکه تعمیر انواع وسایل مثل ماشین های ظرفشویی، قهوه ساز و حتی اسباب بازی ها این روزها دشوار شده است. این مساله به تشکیل جنبشی برای «حق تعمیر» در آمریکا منجر شده که در چند ایالت، از جمله نبراسکا به نتایجی هم رسیده است. پارلمان اروپا نیز اخیرا جنبشی را به تصویب رسانده که خواستار تدوین قانونی برای مجبور کردن تولیدکنندگان به ساخت محصولاتی شده که به راحتی قابل تعمیر کردن باشند.
برخی دستگاه ها مثل دستگاه کپی و تجهیزات پزشکی به دلیل پیچیدگی های داخلی همواره با مشکل تعمیرات مواجه بوده اند. اما چیزی که قبلا استثنا بود، این روزها به سرعت فراگیر میشود. حتی تراکتورهای جان دیر میلیون ها کد نرم افزاری دارند که همه چیز را از موتور گرفته تا دسته صندلی کنترل می کنند.
البته تولیدکنندگان، موانعی نه چندان ملموس برای تعمیرات متفرقه محصولات خود ایجاد می کنند. تعمیر ابزارها و تجهیزات کرایه ای دارای ضمانت همواره ممنوع بوده، اما شرکت ها دستکاری نرم افزارهای محصولات را نیز ممنوع می کنند. مثلا شرکت جان دیر در «توافق‌نامه مجوز نرم افزار نصبی» خود، مالکیت انحصاری برنامه های نرم افزاری را در اختیار دارد. همچنین شرکت‌ها از در اختیار گذاشتن اطلاعات فنی، لوازم یدکی و ابزارهای تعمیر اختصاصی به دیگران، امتناع می‌کنند.
مدیر عامل وب سایت اطلاعات تعمیرات iFixit، کایل وینز، معتقد است قابلیت تعمیر در آینده به مساله بغرنج تری تبدیل خواهد شد. شرکت‌ها نه تنها می خواهند مشتریان از واسطه های مجاز استفاده کنند، بلکه محصولات هم دیگر ابزارهایی تک کاربردی نیستند و عاملی برای ارائه خدمات اضافی و درآمدزایی بیشتر برای شرکت ها خواهند بود.
برگرفته از: The Economist
