در دو دهه گذشته، دستفروشهای چینی مجبور شدند بساط خود را از خیابانها جمع کنند تا هم شهرهای بزرگ این کشور تصویری تمیز داشته باشند، هم سطح امنیت غذایی و بهداشت بالا رود و هم تجارت قانونمند شود. اما حالا که اقتصاد چین برای اولین بار از دهه 70، دچار رکود شده، رهبران این کشور تصمیم گرفتهاند دوباره به دستفروشها، کافیشاپهای سیار و ماشینی و دیگر انواع خردهفروشی کنار خیابان اجازه کار دهند. تنها سوالی که پیش میآید این است که چه تعداد از مردم خواهان این کار هستند و کلا دستفروشهای چینی چقدر میتوانند چرخ دومین اقتصاد بزرگ دنیا را به حرکت درآورند.
بعد از کاهش 6.8 درصدی رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) چین در سه ماهه نخست امسال، مقامات چین از هدفگذاری GDP برای سال 2020 دست کشیدند و در عوض، تاکید کردند که پکن باید بر تامین اشتغال متمرکز شود. به همین منظور، آنها مجموعه اقداماتی را مبنی بر حمایت از استخدام فارغالتحصیلان جدید دانشگاهها، کارگران مهاجر، سربازان ارتش و میلیونها کارگری که شغل خود را در دوران پاندمی از دست دادهاند، در دستور کار قرار دادند تا هدف ایجاد 9 میلیون شغل را محقق کنند و نرخ رسمی بیکاری شهرها را در حدود 6 درصد نگه دارند.
اما یکی از این اقدامات که توجه زیادی را جلب کرده، کارآفرینی خیابانی است که نخست وزیر چین، لی کقیانگ، آن را «حیاتیتر از کسبوکارهای بزرگتر و لوکستر برای چین» دانسته است.
دستفروشی، زمانی یک بخش پرتکاپو از اقتصاد خصوصی چین محسوب میشد، چرا که محصولات و خدمات ارزان و دستساز به مشتریان ارائه میکرد. یک دستفروش، بدون اینکه نیاز به پرداخت اجاره مکان یا دستمزد نیروی کار داشته باشد، کسبوکاری را با حداقل سرمایه شروع میکرد. این کسبوکارها، جمعیت گستردهای از نیروی کار را که به هر دلیل شغل خود را از دست میدادند، جذب میکرد. بعد از اینکه اقتصاد چین شکوفا شد، مقامات و برخی شهروندان چین، دستفروشهای خیابانی را عامل بینظمی دانستند و کمکم آنها را به بیرون شهرها راندند.
اقتصاددانان میگویند تصمیم جدید دولت چین مبنی بر اجازه فعالیت دوباره به دستفروشها منطقی است، چون پاندمی کرونا بیش از همه به افراد کمدرآمد و کسبوکارهای کوچک آسیب زده است.