برای همه ما پیش آمده که اعضای خانواده یا دوستان، اخبار نادرست را در جمع بخوانند و بر باور کردن آن اصرار داشته باشند. عضو هیات علمی دانشگاه واشنگتن و Ph.D علم تصمیمگیری، نیکا کبیری، میگوید این تمایل به باور تفکر توطئه یا اخبار و اطلاعات غلط همواره وجود داشته است. تحقیقات نشان میدهد بین دوران ابهام مثل فشارهای اقتصادی و یا تحولات اجتماعی یا سیاسی، و رواج و شدت تئوریهای توطئه، رابطه مستقیم وجود دارد. از چشمانداز علوم رفتاری، این موضوع منطقی است. هر چقدر قطعیت کمتر باشد، اضطراب بیشتر میشود و افراد بیشتر تمایل دارند به یک داستان بچسبند تا ذهنشان را آرام کنند. به همین دلیل است که این روزها اخبار نادرست به یک مشکل جدی تبدیل شده است.
پیتر برگمن، نویسنده کتاب میگوید: افراد در برابر تغییر مقاومت نمیکنند، در برابر اینکه آنها را تغییر دهند مقاومت میکنند. وقتی ما سعی میکنیم دیگران را تغییر دهیم، اشتباهمان این است که دچار ناامیدی، عصبانیت و ترس میشویم. این رویکرد نتیجه عکس میدهد. انتظار داریم طرف مقابل همان موقع به طول کامل نظرش عوض شود. اما در واقعیت، ذهن افراد به این سرعت و با اجبار تغییر نمیکند.
برگمن در ادامه میگوید: «سپس این دینامیک در ما ایجاد میشود که آنها را اصلاح کنیم. ما بیشتر از آنها میدانیم و این باعث میشود از خودشان دفاع کنند و وجود مشکل را انکار کنند و در برابر اشتباه بودن آن مقاومت کنند.»
توصیه خانم کبیری این است که مکالمه را با انجام کارهایی که باعث شکلگیری ارتباطات میشود، مثبت پیش ببریم. بیشتر عقاید ما از خواندن دادههای خام به دست نمیآید. ما چیزهایی را باور میکنیم که افرادی که به آنها اعتماد داریم آنها را باور دارند به عنوان مثال، من واکسن زدم، چون به دکتر فائوچی اعتماد داشتم. اگر شخصی که واکسن نمیزند شما را باور نداشته باشد و به او بگویید «تو احمقی، باور نمیکنم اینطوری فکر کنی» دیگر امیدی نیست که در آینده بخواهد به شما اعتماد کند.
وقتی از کسی انتقاد میکنیم، استقلال او را نادیده میگیریم؛ در حالی که باید مثل یک دوست و همراه با او رفتار کنیم. باید یک نقطه مشترک که هر دو در مورد آن توافق داریم، پیدا کنیم. وقتی مکالمهای را شروع میکنید، باید بدانید حقایق و واقعیتها آنطور که فکر میکنید تاثیرگذار نیستند. مردم داستانهای جالب، تئوریهای توطئه و اخبار نادرست را راحتتر قبول میکنند.
همچنین باید به لحن صحبتتان دقت کنید. در اینگونه بحثها ناخودآگاه لحن ما منفی میشود و میگوییم «بگذار بگویم چرا نظرت در این مورد غلط است.» اما بهتر است بحث را اینگونه شروع کنید «میفهمم چرا این موضوع مشکل ایجاد کرده است. دوست داری با هم در مورد آن صحبت کنیم؟» اگر طرف مقابل نه بگوید، به این خواسته او احترام بگذارید و بحث را ادامه ندهید. این باعث میشود در آینده، بیشتر مورد اعتماد او باشید.
اگر میخواهید نظر کسی را در مورد اخبار نادرست تغییر دهید، خودتان هم باید آماده باشید که نظرتان را تغییر دهید. در بحث حس شگفتی از خود نشان دهید، نه اینکه وانمود کنید شما همهچیزدان هستید و طرف مقابل هیچ چیز نمیداند.