جک ما، معروفترین کارآفرین چینی و بنیانگذار یکی از غولهای تکنولوژی چین، تنها کسی نیست که در مورد نقش دولت در کسبوکار انتقادهایی کرده است. او در نشستی با سران شرکتها در بالی در سال 2018 به مخاطب گفت که وقوع نوآوری و انجام کسبوکار در دست دولتها نیست، بلکه این کار کارآفرینانی است که ایدهها و رویاهای خود را دنبال میکنند.
سختگیریهای دولت چین به جک ما که در اواخر سال 2020 شروع شد، مطرح کردن این انتقادها را دشوارتر کرده است. برای اولین بار، رشد فروش علیبابا، شرکت او رو به کاهش گذاشت و درآمدش در سه ماهه پایانی 2021 تنها 10 درصد افزایش یافت که کندترین رشد فصلی از زمان عرضه عمومی سهام آن در سال 2014 بوده است. تنسنت که غول چینی خدمات اینترنتی و بازیهای ویدئویی است، در همان مدت، 8 درصد رشد درآمد داشت که کندترین نرخ به عنوان یک شرکت سهامی عام است. شرکت jd.com که یک گروه دیگر در حوزه تجارت الکترونیک است، از ثابت شدن رشد درآمد خبر داد و ریچارد لیو، رییس و بنیانگذار شرکت، در ماه آوریل استعفا داد که اتفاقی کمسابقه در دنیای کارآفرینی چین طی چند سال گذشته بوده است. رسانههای محلی میگویند شرکت میتوان (Meituan) که غول ارسال کالا است، با وجود افزایش 30 درصدی فروش، میخواهد 20 درصد نیروهای خود را در واحدهای هستهای کسبوکار تعدیل کند. ارزش سهام این چهار شرکت بزرگ به اضافه پیندودو که یک گروه تجارت الکترونیک دیگر است، در مجموع و از فوریه سال گذشته، 1.5 تریلیون دلار کاهش یافته است.
اما دشمنی با غولهای تکنولوژی چین وارد فاز جدیدی شده است. وضعیت نامناسب اقتصاد چین، باعث شده قانونگذاران یک سری مجازاتهای برنامهریزی شده برای شرکتها را به تعویق بیندازند، به این امید که صنعت تکنولوژی بتواند کمکی به احیای رشد اقتصادی این کشور کند. در مثبتترین سیگنالی که طی یک سال گذشته وجود داشته، دولت مرکزی اعلام کرده قوانین را عادیسازی میکند و توسعه سالم اقتصاد پلتفرمی را ارتقا خواهد داد.
با انتشار این اخبار، قیمت سهام چند شرکت از جمله علیبابا افزایش یافت. اما طبق اعلام وال استریت ژورنال، برخی قوانین جدید، صرفا به طور موقت اجرا نمیشوند. این موضوع شرایط را بدتر کرده است. کارآفرینانی که بزرگترین غولهای تکنولوژی چین را تاسیس کردهاند، این نگرانی را دارند که به خاطر دخالتهای دولت، نتوانند نوآوری جدید داشته باشند و از صحنه رقابت با همتایان آمریکایی خود عقب بمانند.