«منطقه آزاد تجاری قارهای آفریقا» (AFCFTA) که اول ژانویه امسال معرفی شده، میتواند ناجی تغییر شکل شهرها، کشورها و جوامع به دلیل پاندمی کرونا باشد. واکنش ما به این پاندمی نظامهای اجتماعی و سیاسی را هم به هم ریخته و هنجارهای اجتماعی جدیدی ایجاد کرده است. به جز چالشهای تغییرات اقلیمی، نابرابری، تحولات تکنولوژیک، و مهاجرت که به اقدامات جمعی نیاز دارند، آثار کامل اقتصادی پاندمی هنوز مشخص نیست. صندوق بینالمللی پول، کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP) جهانی را 4/4 درصد در سال 2020 تخمین زده و پیشبینی کرده بازگشت رونق در سال 2021 متغیر و نسبی است.
آفریقا در حال حاضر فقط 2 درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده و فقط 17 درصد صادرات آفریقاییها فرا-قارهای است که این رقم برای آسیا و اروپا به ترتیب 59 و 68 درصد است. اما پتانسیل تغییر بسیار زیاد است. این توافق جدید، بزرگترین منطقه آزاد تجاری در دنیا از نظر تعداد کشورهای مشارکتکننده را شکل داده و 1.3 میلیارد نفر در 55 کشور را به هم مرتبط خواهد ساخت؛ آن هم در زمانی که بیشتر دنیا از همکاری و تجارت آزاد گریزان شدهاند.
قرار است منطقه آزاد تجاری آفریقا کلیه هزینههای تجارت را کاهش دهد و این قاره را هر چه بیشتر به زنجیرههای تامین جهانی پیوند دهد؛ بهطوری که 90 درصد تعرفهها حذف خواهند شد و یک بازار واحد با جریان آزاد کالاها و خدمات ایجاد خواهد شد. کاهش بوروکراسیهای اداری و سادهسازی فرآیندهای مشتری، درآمدزایی قابل توجهی خواهد داشت. به جز تجارت، این توافق همچنین باعث تقویت جریان نیروی کار، رقابت، سرمایهگذاری و داراییهای فکری خواهد شد.
طبق گزارش جدید بانک جهانی، AFCFTA درآمد منطقهای را 7 درصد یا 450 میلیارد دلار افزایش خواهد داد و رشد دستمزد زنان را سرعت خواهد بخشید و میتوان گفت 30 میلیون نفر را تا سال 2035 از فقر شدید بیرون خواهد آورد.
تنوعسازی صادرات، سرعت بخشیدن به رشد، افزایش سرمایهگذاری خارجی مستقیم، پیوند رقابتی به اقتصاد جهانی، افزایش فرصتهای اشتغال و گستردهتر کردن جامعیت اقتصادی، تنها چند دستاورد مثبت AFCFTA هستند.