پانزده سال پیش و قبل از اینکه گوشی‌های هوشمند به عضو جدایی‌ناپذیر زندگی ما تبدیل شوند، استیو جابز سه محصول جدید و جنجالی را معرفی کرد: موزیک پلیر، گوشی موبایل و ابزار اتصال به اینترنت. وقتی رییس وقت اپل سخنرانی می‌کرد، مخاطب به‌تدریج فهمید که این سه محصول در واقع در یک وسیله واحد جمع شده‌اند: گوشی آیفون. گوشی‌های هوشمند جای کامپیوترهای رومیزی را می‌گرفتند و عصر جدیدی در تکنولوژی آغاز شده بود.
اگر آقای جابز زنده بود، شاید از کاربردهای بسیار متنوعی که در ابزار فراگیر او پیدا می‌شود، شگفت‌زده می‌شد. صفحات کوچک موبایل، برای انجام کارهای بانکی، شبکه‌سازی، نقشه‌خوانی، بازی و خیلی چیزهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. اپل و دیگر سازندگان گوشی‌های هوشمند، نه تنها با فروش سخت‌افزاری (که سال گذشته ارزش آن به 530 میلیارد دلار رسید) به این جایگاه رسیدند، بلکه رویدادهای پلت‌فرمی مثل اپ استور تا تبلیغات موبایلی را هم کنترل می‌کنند.
اما شواهدی قوی وجود دارد که می‌گوید عصر گوشی‌های هوشمند هم رو به افول است. فروش گوشی‌های هوشمند از سال 2016 روند کاهشی داشته است. در کشورهای ثروتمندتر که بازار اشباع شده‌تر است، این کاهش محسوس‌تر است. بنابراین، نوآوران و سرمایه‌گذاران عرصه تکنولوژی برای اتفاق بزرگ بعدی خیز برداشته‌اند.
ایده‌های بزرگی که فعلا وجود دارند، هدست‌های واقعیت مجازی هستند که در قرنطینه‌های پاندمی، پیشرفت بیشتری داشتند. مورد دیگر، عینک‌های تجربه واقعیت افزوده هستند که گرافیک‌های کامپیوتری آنها در دنیای واقعی هم‌پوشانی می‌شوند. بیشتر شرکت‌های تکنولوژی پیشرفته در آمریکا – شامل اپل، گوگل، متا و مایکروسافت – و همچنین غول‌های آسیایی مثل بایت‌دنس (صاحب اپلیکیشن چینی تیک تاک) و سونی، در حال توسعه یا فروش این ابزارها هستند. چیزی که تا قبل از این یک بازار فرعی محسوب می‌شد، حالا با استقبال پرازدحامی مواجه شده است.
هر گونه ادعایی مبنی بر کشف پلت‌فرم بزرگ بعدی در دنیا، باید محتاطانه باشد. پیش‌بینی‌های اشتباه در این زمینه زیاد بوده است. مثلا خیلی‌ها تبلت را رقیب گوشی‌های هوشمند می‌دانستند. اما شرکت اپل، شش برابر بیشتر از آی‌پد، آیفون می‌فروشد. خانه‌های هوشمند هم، یکی دیگر از ابر-پلت‌فرم‌های ممکن تلقی می‌شدند. اما الکسا و تکنولوژی‌های مشابه آن، فعلا در حد تایمر تخم مرغ‌پز باقی مانده‌اند. تکنولوژی داخل خودرو هم یک پلت‌فرم دیگر است که تا به حال مفید و ارزشمند بوده، اما بعید است به مرکز زندگی دیجیتال انسان بیاید. شاید هدت‌ست‌های واقعیت مجازی هم به همین سرنوشت دچار شوند.
این ابزارها بیشتر مثل اکسسوری‌های گوشی هستند تا جایگزینی برای آن. اما از آنجایی که ابزارهای کامپیوتری از جیب ما دورتر می‌شوند و به سمت مچ و گوش می‌روند، توجه تعداد زیادی از مصرف‌کننده‌ها را جلب کرده‌اند. قرار نیست افراد گوشی‌های هوشمند خود را به طور کامل کنار بگذارند، همان‌طور که لپ‌تاپ‌ها را کنار نگذاشتند. اما سبک‌تر شدن و ارزان‌تر شدن عینک‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، کاربرد آنها را در آینده نزدیک گسترده‌تر خواهد کرد.