تحصیلات عالیه جزو معدود مواردی است که بریتانیا هنوز میتواند در آن ادعای پیشتازی در دنیا را داشته باشد. بزرگترین دانشگاههای این کشور در بالای لیست مجامع دانشگاهی جهانی هستند و تعداد زیادی از بهترین محققان دنیا و نیز دانشجویان را از کشورهای مختلف جذب میکنند. با این وجود، مجله اکونومیست معتقد است، محبوبیت دانشگاههای انگلیسی چندان هم مثل گذشته ایدهآل نیست. برآوردهای دپارتمان آموزش این کشور نشان میدهند که درآمد حاصل از تحصیل و قراردادهای تحقیقاتی دانشجویان خارجی بریتانیا در سال ۲۰۱۴ ارزشی معادل ۱۲.۴ میلیارد پوند (۲۰.۶ میلیارد دلار) داشته است. اما با عمیقتر شدن شکافهای سیاسی در بریتانیا، هم سیاستمداران و هم دانشمندان حوزه های مختلف به این نتیجه رسیدهاند که در مورد دانشگاهها تردیدهای فزایندهای وجود دارند.
دانشگاهها به دلیل مخالفتشان با برگزیت، از سوی جناح راست سیاسی تحت فشار هستند. در اکتبر سال جاری، مشخص شد نماینده حزب محافظهکار در پارلمان بریتانیا، کریس هیتون هریس، به معاونت کلیه دانشگاهها نامهای نوشته و از آنها اسامی اساتیدی را درخواست کرده است که در تدریس مسائل اروپا و به خصوص رجوع به برگزیت فعال هستند. دانشگاههای بریتانیا نامه آقای هریس را تهدیدی برای آزادی آکادمیک تلقی کرده و شکایت خود را اعلام کردند.
از سوی دیگر، جناح چپ نیز دانشگاهها را به خاطر سیاستهای پذیرش دانشجو مورد انتقاد قرار داده است. دیوید لامی، نماینده حزب کارگر و وزیر آموزش سابق، ماه گذشته دانشگاههای آکسفورد و کمبریج را به ترویج «آپارتاید اجتماعی» متهم کرد. لامی آمارهایی به دست آورده بود که نشان میداد، ۱۶ کالج این دو دانشگاه روی هم رفته در سال ۲۰۱۵ حتی یک دانشجوی سیاهپوست را در دوره تکمیلی A Level (دوره تحصیلی عمومی برای دانشآموزان در انگلستان برای ورود به دانشگاه) پذیرش نکردهاند.
البته نگرانکنندهترین مساله برای دانشگاهها جایی است که هر دو حزب راست و چپ در آن نظری مشترک دارند و آن مساله مالی است. رهبر حزب کارگر، جرمی کوربین، وعده داده شهریه ورودی دانشگاهها را حذف میکند و به جای آن هزینه تحصیلات عالی باید را از محل مالیات عمومی تامین شود؛ موضوعی که دانشگاهها را بابت قطع شدن بودجهشان به هراس انداخته است. این در حالی است که بسیاری از اعضای حزب محافظهکار هم خواهان کاهش کمکهزینه دانشگاهها شدهاند؛ اکونومیست معتقد است، کاهش شهریه دانشگاهها، صرفا راه حلی است که میتواند سیاستمداران را از مواجه با مسالهای دشوارتر، یعنی بحران مسکن جوانان، بر حذر دارد.