اقتصاد ایران در این هفته شاهد اتفاقات زیادی بود؛ رییس کل جدید بانک مرکزی، ناصر همتی، فعالیت خود را آغاز کرد و ولیالله سیف پس از ۵ سال به کار خود پایان داد. برخی رسانهها نوشتند، آقای سیف با تحویل گرفتن دلار ۳۰۰۰ تومانی رییس بانک مرکزی شد و دلار ۱۱ هزار تومانی تحویل داد. باید دید از دست رییس جدید بانک مرکزی چه برخواهد آمد.
این هفته ارزش پول ملی بازهم کاهش پیدا کرد و در بازار غیر رسمی یک شبه از ۸۰۰۰ تومان به ازای هر دلار آمریکا به بالای ۱۲ هزار تومان رسید. البته پس از پیشنهاد ترامپ برای مذاکره بدون پیش شرط نرخ دلار کمی تعدیل شد و به ۱۱ هزار تومان رسید. هم زمان با کاهش ارزش ریال، قیمت سکه طلا نیز به شدت افزایش یافت و به رکورد ۴.۴ میلیون تومانی به ازای هر سکه رسید که در مقایسه با قیمت جهانی سکه به شدت بالاتر از ارزش واقعی آن است. بر اساس ارزش جهانی طلا، قیمت یک سکه ۸ گرمی، چیزی حدود ۳۱۴ دلار آمریکاست.
اما نکته قابل توجه در میان همه این ناآرامیها، رشد چشمگیر بورس تهران است. فشار خرید سهام در بورس تهران، بازدهی را در یک روز معاملاتی به ۳.۸٪ رساند: رکوردی تاریخی برای بازار سرمایه ایران. با افزایش امیدواری برای دسترسی همه صنایع به بازار ثانویه ارز، یعنی توانایی خرید و فروش ارز به نرخ آزاد، سهامداران را به سمت صنایع صادرکننده سوق داده است.
از آنجا که بازار بورس در ایران با سقف رشد (یا افت) قیمت سهام همراه است، برخی نمادها در گروه فلزات و معدنی و همچنین نمادهای پرمعامله گروه پتروشیمی به دلیل رشد بیش از ۲۰ درصدی بهای سهم متوقف شدند.
شرق از احتمال تعویق دو ساله در تحویل خودروهای پیش فروش شده توسط ایران خودرو خبر میدهد. این روزنامه در مقالهای مینویسد، به جای تولید روزانه ۶۰۰۰ هزار دستگاه خودرو، در حال حاضر تنها ۳۲۰۰ خودرو تولید میشود. بر این اساس و با توجه به کاهش تولید، باید دید خودروسازان اولویت را به تحویل خودروهای پیش فروش شده خواهند داد یا نقدی.
از سوی دیگر، با بازگشت تحریمها انتظار میرود واردات قطعات محدود گردد و همین مساله میتواند موجب ناقص ماندن برخی خودروها و دپوی آنها در کارخانهها شود.
آرش محبينژاد، دبير انجمن تخصصي قطعه سازان كشور، میگوید: «در كشور به طور ميانگين ۵۵ درصد قطعات خودرو از طريق منابع داخلي تأمين ميشود و ۴۵ درصد وارداتي است. سهم واردات به اين دليل به ۴۵ درصد ميرسد كه قطعات برخي خودروها مثل سراتو، ال۹۰ و خودروهاي چيني شامل برليانس و… وارداتي است. خودروهاي پرتيراژ تا بيش از ۸۰ درصد داخليسازي شده، اما برخي موادش مثل سنسورها و فولادهاي خاص وارداتي است و در داخل كشور توان توليد وجود ندارد.»
با وجودیکه نرخ ارز در حال افزایش است و بسیاری از بازارها نیمه بازند، آمارهای سه ماهه تولید که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شدهاند، نشان از افزایش تولید در بخشی محصولات دارند.
روزنامه دنیای اقتصاد برخی از کالاهایی را که با رشد تولید همراه بودهاند نام برده است. در این بین تولید «اتوبوس و مینیبوس و ون» با ۳۰٪ رشد، دوده با ۱۵٪ رشد و تولید وانت با ۱۱٪ رشد همراه بودهاند. یکی دیگر از محصولاتی که با رشد تولید همراه بوده است، پودرهای شوینده هستند که آن هم با ۱۱٪ رشد همراه شده است.
با توجه به اینکه معاون رییس جمهور، اسحاق جهانگیری، سهشنبه در بازدید از استان کرمانشاه به توسعه بازارهای مرزی اشاره میکند، میتوان انتظار داشت که این محصولات بتوانند از طریق مناطق آزاد مرزی به کشورهای همسایه صادر شوند.
اما در آمارهای ارائه شده، ۳۸ محصول نیز با کاهش تولید همراه شدهاند. کمباین، کولرآبی، ماشین لباسشویی، نئوپان و انواع تلویزیون بیشترین افت تولید را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کردهاند. تولید کمباین در کشور با ۷۷٪ افت، ماشین لباسشویی با ۲۵٪ و تلویزیون با ۲۳٪ افت همراه بودهاند.
دنیای اقتصاد مینویسد، افزایش نرخ مواد اولیه به دغدغه اصلی بنگاههای تولیدی بدل شده است. بهطوری که برخی از واحدهای تولیدی میگویند در صورت تداوم روند کنونی به دلیل کمبود مواد اولیه خطوط تولید با چالشهای بسیاری مواجه خواهند شد. همچنین زمانبر بودن ترخیص کالاها، که بخش اعظم آن مواد اولیه هستند و تغییرات پی در پی مصوبات گمرکی درخصوص ترخیص کالا، موجب شدهاند بنگاههای تولیدی این روزها با کمبود مواد اولیه مواجه شوند.