گوش کردن باکیفیت و تبدیل شدن به یک شنونده بهتر، نوعی توانایی است که دست کم گرفته شده است. اینکه چطور و با چه تناوبی به دیگران گوش میدهید، بیشتر از هوش یا شخصیت شما میتواند پیشبینی کننده پتانسیل رهبری شما باشد. تحقیقات جدید نشان میدهد افرادی که خوب گوش میکنند، عملکرد بهتری در محیط کار دارند و سطح رفاه و روابط بهتری خواهند داشت. همچنین بیشتر میتوان به چنین افرادی اعتماد کرد و کنجکاوتر، همدلتر و دارای هوش احساسی بیشتری هستند.
چطور میتوانید به شنونده بهتری تبدیل شوید؟ سادهترین فرمول یا دستورالعملی که میتوان به آن فکر کرد این است:
1- ساکت شوید
2- گوش کنید
3- تکرار کنید
اما گفتن این فرمول، خیلی سادهتر از عمل به آن است و احتمالا دنبال نکته پرمغزتری هستید. سالها تحقیق علمی میگوید اگر میخواهیم شنونده بهتری باشیم، باید روی این سه عامل کلیدی کار کنیم:
1- تمرکز
یک دلیل ساده که بیشتر افراد با خوب گوش کردن مشکل دارند، این است که نمیتوانند توجه 100 درصد به مسائل داشته باشند. حواسپرتی، استرس، نگرانی و انجام همزمان چند کار، در گوش دادن باکیفیت تاثیرگذار است. بر خلاف باور عموم، وظایفی که به توجه فعال نیاز دارند، نمیتوانند همزمان انجام شوند.
2- همدلی
اکثریت افراد میتوانند از خود همدلی نشان دهند؛ یعنی توانایی دیدن مسائل از چشمانداز یک فرد دیگر. اما همیشه این کار را انجام نمیدهیم. بیرون آمدن از پیله خودمان و تلاش برای قرار دادن خودمان در جای دیگران، مهارتهای شنیدن ما را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد. این کار وقتی به فرد مورد نظر اهمیت میدهیم، آسانتر است، اما انسانها میتوانند نسبت به دیگران پذیرا و باملاحظه باشند، حتی اگر حسی به آنها نداشته باشند. در واقع، اگر میخواهیم دنیایی متنوعتر و جامعتر داشته باشیم، نمیتوانیم صرفا بر همدلی خودمان تکیه کنیم.
3- خودکنترلی
وقفههای گاه و بیگاه، تهدید بزرگی برای گوش دادن هستند. اگر احساسات خود را کنترل نکنید، چه مثبت و چه منفی، خیلی زود وسط حرف دیگران میپرید و به آنها اجازه نمیدهید نظرات خود را بیان کنند. به همین دلیل است که ذهنآگاهی، باعث میشود شنونده بهتری باشید. اجازه دادن به افراد برای اینکه حرفشان را تمام کنند و حتی دو یا سه ثانیه صبر کردن بعد از سکوت آنها، تمرین سادهای است که میتوانید احساسات و افکار خود را تحت کنترل درآورید. حتی اگر حق با شما باشد یا به چیزی که میشنوید علاقه نداشته باشید، صبور بودن و شنیدن کامل حرف طرف مقابل، شما را برنده بحث میکند.
فراموش نکنید که گوش دادن، مهارتی متفاوت با مهارتهای دیگر نیست. برخی افراد پتانسیل بیشتری در این کار دارند، اما در نهایت همه ما برای بهتر شدن در هر چیزی باید تمرین کنیم.